خلاصهفصلهشتمازکتابمدیریتامورکارکنانومنابعانسانیدولان- شولرترجمهمحمدصائبی- محمدعلیطوسی

 آموزش کارکنان- پرورش مدیران

 هر سازمانی برای انجام ماموریت های خود به افراد آموزش دیده و باتجربه نیاز دارد اگر سطح دانش و مهارت کارکنان برای این نیاز کافی باشد آموزش لازم نیست در غیر این صورت باید سطح مهارت و توانایی های آنان افزایش یابد.

همگامبهپيچيدهترشدنمشاغل،براهميتآموزشكاركناننيزافزودهشدهاست.

برای رسیدن درجامعهيامروزيكهبهسرعتدرحالدگرگونياست،آموزشكاركناننهتنهامطلوباست،بلکهفعاليتياستكههرسازمانيبايدبرايآنمنابعيرادرنظربگيردتاهموارهمنابعانسانيكارآمدومطلعيدراختيارداشتهباشد.

فوایدآموزشهایشغلی :

برایافرادسازمان

• تقويتخودپروريواعتمادبهنفس

• غلبهبرفشاررواني،تنشوياس

• كمكبهتصميمگيريبهتر

• افزایش توانایی یادگیری فرد

• افزایش رضایت شغلی

برایمدیریتمنابعانسانی

• بهبودارتباطبينگروههاوافراد

• توجيهوآمادهسازيكاركنانجديد

• ایجاد همبستگی گروهی

• تبدیل سازمان به محل مناسبی برای کار و زندگی

• ایجاد جوی مناسب برای یادگیری

برایسازمان

• بهبوددانشومهارتهايشغليدرتماميردهها

• كمكبهايجادتصويرذهنيبهترازسازمان

• بهبود روابط مدیریت و نیروی کار

• بهبود روحیه کارکنان

• کمک به افزایش بهره وری و کیفیت کار

تعریفآموزش:

آموزشتجربهاياستمبتنيبريادگيريكهبهمنظورايجادتغييراتنسبتاماندگاردر فردصورتميگيردتااوبتواندتواناييخودرابرايانجامدادنكاربهبودبخشد.

آموزششاملتغييرمهارتها،دانش،نگرشهاورفتاراجتماعياست.

آموزش تجربه ای است مبتنی بر یادگیری

تعریفیادگیری

یادگیری عبارت است از ایجاد تغییری نسبتا دائمی براثر شعور و آگاهی نه بر اثر تغییرات فیزیولوژیک یا خواب مصنوعی

یادگیری را نمی توان در عمل اندازه گیری کرد. میتوان تغییراتی که در اثر یادگیری در نگرش و رفتار بوجود می آید را بسنجیم

نظریه های یادگیری

• دیدگاه شناختی :نیات فرد اعمال او را هدایت می کند

• دیدگاه محیطی: فرد از محیط تاثیر می پذیرد  و رفتار او تابعی از عوامل محیطی اش است

• دیدگاه یادگیری اجتماعی: يادگيرييكتاثيرگذاريدوسويهبينفردومحيطاجتماعياست.درنظريهيادگيرياجتماعيالگوهانقشمهميدارند. یادگیری از طریق تجربه مستقیم، مشاهده دیگران یا گرفتن دستورالعمل صورت می گیرد.

فرآیند های تعیین تاثیر الگو بر فرد

• فرآیند های توجهی: افراد از الگوهای جذاب تاثیر می پذیرند و چیزی می آموزند

• فرآیندهای به خاطر سپاری: نفوذ الگو به میزان به یادآوردن اجزای آن بستگی دارد

• فرآیند های بازآفرینی حرکتی: فرد بتواند رفتار الگو را اجرا کند .

• فرآیند های تقویتی: رفتار هایی که تشویق می شوند بیشتر توجه می شود و افراد آن ها را بهتر فراگرفته و بهتر اجرا می کنند.

اصول یادگیری

1. وقتيفراگيرندهبرانگيختهشدهباشديادگيريافزايشمييابدفرد باید بخواهد یاد بگیرد در این صورت تلاش فراوانی از خود نشان می دهد.

2. يادگيريبهبازخورنيازدارد.برای آن که فراگیر بتواند اشتباهات خود را اصلاح کند باید بازخورد کار خود را دریافت کند.

3. تقويت،احتمالتکراررفتارآموختهشدهراافزايشميدهد.رفتار هایی که تقویت مثبت می شوند (پاداش می گیرند) پایدار می مانند .با کمک تقویت مثبت و از راه ارائه بازخورد یادگیری ساده تر می شود.

4. تمرينعملکردفراگيرندهرابهبودميبخشد.یا تمرین فراگیران اعتماد به نفس پیدا نموده و کمتر آموخته هایشان را فراموش می کنند.

5. كاركنانازسهراهميتوانندشغليراتمرينكنند( 1 - يكجا، 2 - تقسيمشغلبهبخشهايمشخصوتمرينهربخشبهصورتمستقل، 3 - شغلراابتدابهدوبخشوسپس بهسهبخشو ... تقسيمكنيم(

6. يادگيريباشتابآغازميشودوسپسيکنواختميشود( منحنی یاد گیری) میزان یادگیری را با منحنی می توان نشان داد . ابتدا یادگیری بسیار سریع است ولی با کاهش فرصت های پیشرفت به صورت یک نواخت در می آید.

    

7. يادگيريبايدقابلانتقالبهغيرباشد. بعد از فراگرفتن مهارت در کلاس درس باید بتوانیم آن را به آسانی به شغل انتقال دهیم

   انتقال یادگیری مثبت : اگر انتقال یادگیری را تسریع یا تسهیل کند

   انتقال یادگیری منفی: اگر انتقال یادگیری را کند نماید

تعييننيازهاواولويتهايآموزش

برای نیاز سنجی آموزش باید 4 سوال را بدانیم:

1. اهداف سازمان چیست؟

2. برای رسیدن به این اهداف چه وظایفی باید انجام شوند؟

3. هر کدام از کارکنان چه رفتاری باید بکنند تا وظایف انجام شود؟

4. کارکنان برای اجرای رفتار های لازم اطز نظر مهارت، دانش و نگرش چه کمبود هایی دارند؟

5. شیوه های نیاز سنجی آموزشی:

    

    

بايددرنظرداشتتازمانيكهنارساييهايعملکرد،مشخصنشوندمديرنبايددستبه اقداماتاصلاحيبزند. آموزشبايدمسيروهدفيمشخصداشتهباشدوباهزينههاي نسبتاگزافيكهداردنبايدآنرااكسيرهمهمشکلاتپنداشت.

منافعومزاياييكهازآموزشبدستميآيدبايدبرهزينههايمصرفشدهفزونيداشته باشد.

مراحل آموزش

1. نیاز سنجی آموزشی

2. تعیین اهداف آموزشی(دست یافتنی، عملی و سنجش پذیر)

3. انتخاب روش های آموزشی مناسب

4. اجرای برنامه آموزشی

5. ارزیابی برنامه آموزشی

الگوی نیاز سنجی آموزشی

روش های رسمی آموزش کارکنان

• آموزش های ضمن خدمت :

   

1. برنامه های استاد شاگردی

2. آموزش دستورالعمل های شغلی

    

• آموزش های خارج از محل خدمت:

   

1. سخنرانیوکنفرانس

2. فیلم

3. تمرینهایشبیهسازی

4. آموزشبرنامهریزیشده

آموزش های ضمن خدمت:

متداولترينروشهايآموزشيکه همراهباخدمتروزمرهانجامميشوند و اينگونهآموزشراميتوانيادگيريازطريقانجامدادنناميد.

مزایا

• کارکنان رادر موقعیت واقعی کار قرار می دهند.

• بهره وری را بلفاصله نشان می دهند.

• سادگيوكمهزينهبودن.

• برايمشاغليكهشبيهسازيآنهادشواراستمناسبميباشد.

• برايكارهاييكهميتوانآنهارابامشاهدهكردنوانجامدادن فراگرفتتوصيهميشود.

معایب

• پايينآمدنبهرهوريبههنگاميكهكاركنانسرگرمافزايشمهارتهايخودهستند.

• خطاهاييكهازكاركنانهنگاميادگيريسرميزند.

روشهای آموزش ضمن خدمت

برنامههای استاد-شاگردی

دربرنامههاياستاد-شاگردي،كارآموزازراهنماييهاياستادكارسودميبرد. اينمهارتهايشغلياصولاآنقدرپيچيدهاستكهبايدكارآموزمدتطولانيزيرنظراستادكاريمجربكاركند. ماننددورهآرايشگري،بنايي،متصديانماشين،كارگرانچاپخانه

آموزشدستورالعملهايشغلي

 4 مرحلهاست :

• آمادهكردنكارآموزانبااطلاعاتمرتبطباشغلبهآنهاوبرطرفكردنمواردابهام

• ارائهآموزشواطلاعاتاساسيبهگونهايروشن

• واداركردنآنهابهاجرايكارونشاندادنآنچهآموختهاند

• گماردنانهابهكاربهطورمستقلوتعيينفرديراهنمابرايكمكبهآنها

   

آموزش های خارج از محل خدمت

اينگونهآموزششاملفنونمختلفيهستند . تجهيزاتموردنيازبرايهريكاز اينفنوندامنهگستردهايدارد .

سخنرانيوكنفرانس :اينشيوهبرايانتقالاطلاعاتيمثلمقررات،رويههاوروشهابسيارمناسباست. ازجملهعيوبسخنرانيعدمبازخوردودرگيريكارآموزبهصورتفعالميباشد.

 به وسیله کوتاه کردن سخنرانی و تشکیل گروه های بحث و گفتگو می توان این ایراد را رفع کرد

فيلم:فيلمراميتوانهمراهباكنفرانسبهعنوانيکيازفنوناموزشيكارآمدمعرفيكرد. بهطورروشنميتوانمهارتهاييكهنميتوانبهوسيلهفنونديگرتوضيحدادبهوسيلهفيلمآموزشداد.

تمرينهايشبيهسازيشده:هرگونهفعاليتآموزشيكهكارآموزرابهطورمشخصدرمحيطيساختگيقرارميدهدكههمسانينزديکيباشرايطواقعيكارداردشبيهسازيخواندهميشود.  شامل:

 نمونه پژوهی: شرح کاملی از یک نمونه که فرد در محیط کار با آن روبه رو می شود ارائه می کنن تا کارآموز آن را تحلیل و تصمیم گیری کند.

 تمرین تجربی:فعالیت های آموزشی که فرد را وادار می کنند با انجام دادن بیاموزد.

 الگوهای کامپیوتری پیچیده: محیط کاری را به وسیله کامپیوتر شبیه سازی می کنند.( هزینه بالا. در تعداد زیاد آموزش گیرندگان به کار می رود.)

 آموزش تجهیزات: کارآموز خارج از محییط کار با دستگاه هایی که باید با آن ها کار کند آموزش می بیند.

آموزشبرنامهريزيشده :دراينشيوهمطالبآموزشيبه صورت کتابچه راهنما یا متون مدون در اختیار فرد قرار می گیردوكارآموزبايدبهاينمطالبپاسخدهد. دراينروشبازخوردتقريباآنيبرايفردايجادميشود.

آموزش و پرورش مدیران

پروراندنوبالندهكردنمديران،درمقايسهباكارآموزيسايركاركنانكهآنانرابرايكارهاياجراييآمادهميكند،تاكيدرابرآموزش و پرورش ميگذارد.
مديرانكاميابازمهارتهايتحليلي،انساني،ادراكيوتخصصيبرخوردارند. برخی از فعالیت های مدیران که قابل برنامه ریزی است  را می توان آموزش داد ولی مدیران اثر بخش به چیزی بیشتر از این ها نیاز دارند درنتيجهبالندهسازيمديرانبيشترفرآينديآموزشيوپرورشياست و برای افزایش توانایی های تحلیلی و ادراکی آنان به کار می روند.

فرآیند پرورش مدیران

1. شناساييهدفهاونيازهايمديريتيسازمان

2. ارزيابيمنابعموجودمديريت

3. انجاماقداماتپرورشيلازمبرايمديران

4. تعييننيازهايفرديدرزمينهپرورشمهارتهاوتغييرنگرش

5. ارزشيابيمديران

روشهايپرورشمديران

• پرورشضمن خدمت

• مربیگری

• برنامهجانشینی

• کارگردی(چرخششغلی(

• وظایفشورایی

   

• پرورشخارج  ازمحلخدمت

• آموزشحساسیت

• تحلیلتبادلی

• روشسخنرانی

• تمرینهایشبیهسازی

مربیگری: هنگاميكهمديرنقشموثريرادرراهنماييمديريديگردرپيشگيرداينفعاليترامربيگريميناميم.

مزايا :

دراينروشفرصتهاييرابرايبرخوردمتقابلوبازخوردبيدرنگبرايعملکردبدستميدهد.

معايب

1. تداومبخشيدنبهسبكهاوعملياتمديريتيدرسازمان

2. اعتمادشديدبهتواناييمعلميدرمديرانمربي

برنامه جانشینی: دراينروشدرزمانغيبتمديراناصلي(مثل مرخصی تابستانی)مديرانبالقوهفرصتيبدستميآورندتاضمنتخفيفمشغلههايمديرانمجرب،جايآنهارادرخلالاينمدتبگيرند.فردجانشين،بهعنواندستيارمدير،فرصتمييابدتاوظايفويرافراگيرد. نوعی دستیار موقت برای مدیر به شمار می آیند.

كارگردي( چرخششغلی) :روشياستبسيارخوب،برايگسترشتواناييهايمديرانيامديرانبالقوهونيزبرايتبديلافرادتكتخصصيبهافرادچندتخصصي.اينشيوهگذشتهازافزايشتجربهواطلاعاتمديرانكسالتراكاهشميدهد.

كارگردي عمودي : ارتقا افرادبه پستهايبالاتر

كارگرديافقي: انتقالافرادبه صورتافقيدر سيستم

مزايا :

1. دانشوتجربهافرادراگسترشميدهد.

2. كسالتويکنواختيراكاهشميدهد.

3. افرادرابرايپذيرشمسئوليتهايبزرگترآمادهميكند.

معايب :

1. هزينههاراافزايشميدهد.

2. باحركتدادنفردبهپستيجديدبهرهوري كاهشمييابد.

3. ممکناستبرايكارآموزانجسوروهوشمنديكهبهدنبال مسئوليتيخاص،درقلمروتخصصيموردعلاقهخودهستند،بيانگيزشيايجادكند.

وظایف شورایی:گماردنافرادبهعضويتشوراهاميتواندفرصتيرابرايآنانفراهمآوردتادرتصميمگيريمديريتي،يادگيريازطريقمشاهدهديگرانوپيگيريمسائلويژهسازمانيشركتجويند. ميتوانافرادرابهعضويتشوراهايموقتيادائميگمارد.

 پرورش مدیران در خارج از محل خدمت:

فنونيكهبرايپروراندنمديراندرغيراززمانخدمت به کار می رود.

آموزشحساسيت:اينشيوهازطريقتعاملبرنامهريزينشدهگروهي،درشركتكنندگانتاثيرميگذارد. باهدفافزايشآگاهيمديرانونيزچگونگيبرداشتديگراندربارهآنها .

هدف های آموزش حساسیت:

• بالابردنحسهمدرديباديگران

• مهارتگوشكردنبهسخنانديگران

• صراحتبيشتر

• آمادگيبرايپذيرشتفاوتهايفردي

تحلیل تبادلی:  نظريهاي برای تبیین ارتباط متقابل و نظریه ای مربوط به شخصیت كهميگويدكهشخصيتفردازسهحالتخودتشکيلميشود.

• خودکودکی

• خودوالدینی

• خودبزرگسالی

دورههايتحليلپرورشتبادليکه برايمديرانموسساتمعتبراجراشدهاست. بهطوركليبازتابهايمساعديداشتهاست. اينروشبيشترمبتنيبراحساسشهودياستتاشواهدقوي،اماتجربهحاصلازاينگونهدورههاممکناستمديرانرابرايدستيابيبهنتايجبهترياريكند.

روش سخنرانی:دورههايرسميسخنراني،فرصتيرابهمديرانبالقوهميدهدتابهكسبدانشوپرورشتواناييهايذهنيوتحليليخودبپردازند.درسازمانهايبزرگاينسخنرانيهاراميتواندرونخودسازماناجراكرد.

تمرينهايشبيه سازي: هرگونهفعاليتآموزشيكهكارآموزرابهطورمشخصدرمحيطيساختگيقرارميدهدكههمسانينزديکي
باشرايطواقعيكارداردشبيهسازيخواندهميشود. پر مصرف ترین آن ها شامل:

• تمرينهاي تصميمگيري

• ايفاي نقش

• مورد پژوهي

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: